Non-Invasive Prenatal Testing
(NIPT)
NIPTیا آزمایش غیر تهاجمی پیش از تولد، یکی از روشهای غربالگری قبل از تولد است که برای تشخیص برخی ناهنجاریهای ژنتیکی شایع جنینی کاربرد دارد.
NIPT شامل یک آزمایش ساده خون از مادر بوده و از هفته 9 بارداری قابل انجام است. در این روش از DNA جفت که در نمونه خون مادر به صورت شناور وجود دارد (cell free DNA) استفاده میشود. از آنجایی که DNA در سلولهای جفت معمولاً با DNA جنین یکسان است؛ تجزیه و تحلیل cfDNA جفت، فرصتی برای تشخیص زودهنگام برخی ناهنجاریهای ژنتیکی بدون آسیب رساندن به جنین را فراهم میکند.
NIPT اغلب برای شناسایی اختلالات کروموزومی شایعی استفاده میشود که به دلیل وجود یک نسخه اضافه یا از دست رفته (آنوپلوئیدی) یک کروموزوم ایجاد میشود:
- سندرم داون (تریزومی 21 ، ناشی از کروموزوم 21 اضافی)
- تریزومی 18 (ناشی از یک کروموزوم اضافی 18)
- تریزومی 13 (ناشی از یک کروموزوم اضافی 13)
- نسخه های اضافی یا حذف شده کروموزوم X و کروموزوم Y (کروموزومهای جنسی)
دقت تشخیصی NIPT در اختلالات مختلف متفاوت است(بین 93-99 درصد). برای مثال در مورد سندرم داون حساسیت تست 99% است. بایستی در نظر داشت که NIPT یک آزمایش غربالگری است، به این معنی که جواب قطعی در مورد اینکه آیا جنین یک بیماری ژنتیکی دارد یا خیر را در اختیار مراجعه کننده نمیدهد. این آزمایش فقط میتواند تعیین کند که احتمال وجود برخی اختلالات کم یا زیاد است.
در برخی موارد، نتایج NIPT نشان دهنده خطر افزایش یافته برای یک ناهنجاری ژنتیکی است اما جنین تحت تأثیر قرار نگرفته است (مثبت کاذب)، یا نتایج حاکی از کاهش خطر برای یک ناهنجاری ژنتیکی است اما در واقع جنین را تحت تاثیر قرار داده است (منفی کاذب).
دلیل این نتایج کاذب این است که در NIPT از cfDNA جنین در سرم خون مادر برای تشخیص استفاده می شود و مواردی مانند: آزمایش زود هنگام(قبل از هفته 9 بارداری)، خطاهای نمونه گیری و چاقی افراطی مادر ، ممکن است باعث تشخیص اشتباه شود. با وجود همه این چالش ها تحقیقات نشان می دهد که NIPT نسبت به غربالگری استاندارد در سه ماهه اول خون (آزمایش خون در سه ماهه اول یا غربالگری چهارگانه) که هورمون ها و پروتئین های خاص خون مادر را اندازه گیری میکند، نتایج کاذب کمتری نشان میدهد.
به خاطر داشته باشید که سایر روشهای تشخیص قطعی، احتمال سقط جنین را کمی افزایش میدهند، بنابراین انجام غربالگری NIPT می تواند به شما و پزشک معالج در تصمیم گیری مراحل بعدی کمک کند، از جمله اینکه آیا نیازی به انجام آزمایش تشخیصی مانند: نمونه برداری از پرزهای جفتی (CVS) یا آمنیوسنتز هست یا خیر.