دسته بندی ها: ژنتیک سرطان

21 آذر 1400 توسط محمد صابری 0 دیدگاه

مقاومت به ایماتینیب و تعیین داروی موثر برای هر فرد، با انجام تست ژنتیک در بیماران لوسمی میلوئید مزمن

ایماتینیب (imatibine mesilate) با نام تجاری «گلیوِک» (Gleevec) یک مهار کننده تیروزین کیناز است که در درمان لوسمی میلوئید مزمن (CML)، لوسمی حاد لنفاوی (ALL) و در مرحله مزمن یا شدید بیماری به صورت خوراکی تجویز می­شود. همچنین در درمان تومورهای بد خیم استرومایی متاستاتیک و یا غیر قابل جراحی گوارشی توصیه می شود.  

محصول پروتئینی (BCR-ABL) که حاصل جابه جایی کروموزوم 9 و 22 (کروموزوم فیلادلفیا) می­باشد، با ایجاد یک پروتئین ترکیبی باعث بروز سرطان در بیماران لوسمی میلوئید مزمنCML  و بخشی از بیماران لوسمی حاد لنفاوی ALL می­شود.

 مکانیسم عمل ایماتینیب:

مکانیسم عمل ایماتینیب از طریق اتصال به پروتئین BCR-ABL و مهار آن می ­باشد که نهایتا باعث توقف رشد سلول های سرطانی، مرگ سلولی و از بین بردن سلول های حامل کروموزوم فیلادلفیا می ­شود.

مقاومت و عدم پاسخدهی به ایماتینیب:

حدود 30% بیمارانی که ایماتینیب را دریافت می­ کنند با عدم پاسخ به دارو یا عود مجدد مواجه می ­شوند که به دلیل مقاومت به ایماتینیب است. برخی جهش های ژنتیکی بر روی ژن ABL باعث تغییر ساختار سه بعدی پروتئین ABL می­ شود که این تغییرات منجربه عدم اتصال صحیح ایماتینیب و در نتیجه عدم پاسخ دهی به آن می­ شود. در رابطه با دیگر مهار کننده های ABL نیز ممکن است مقاومت در بیماران اتفاق بیفتد.

تست ژنتیکی (بررسی جهش های ABL که باعث مقاومت دارویی میشوند):

با انجام این تست ژنتیکی و شناسایی جهش های موجود بر روی ژن ABL، می توان با توجه به نوع جهش داروی موثر برای هر بیمار را مشخص نموده و به پزشک مربوطه پیشنهاد داد.

مزایای تست ژنتیکی مقاومت به ایماتینیب:

·      تعیین دقیق نوع داروی مناسب برای هر فرد و جلوگیری از هزینه های اضافی: ممکن است تعویض دارو برای بیمار پس از مشاهده مقاومت به ایماتینیب به صورت آزمون و خطا صورت پذیرد که میتواند هزینه های زیادی را به بیمار تحمیل کند، در حالی که با انجام این تست ساده و کم هزینه می توان نوع دقیق داروی مناسب و موثر برای هر فرد را تعیین نمود.

 

·      تشخیص به موقع، تسریع و بهبود روند درمانی: تشخیص به موقع مقاومت به ایماتینیب، می ­تواند منجربه تغییر دوز، تغییر دارو، تغییر استراتژی درمانی و حتی پیوند سلول های بنیادی خونساز آلوژنیک شود، که باعث بهبود و تسریع روند درمانی می شود.

نوع نمونه مورد نیاز برای انجام تست: خون محیطی EDTA

حجم نمونه: 3-5ml

زمان جوابدهی: یک هفته 


16 آذر 1400 توسط محمد صابری 0 دیدگاه

پیشگیری از عوارض داروی فلورواوراسیل (Fluorouracil) با انجام تست ژنتیک

داروی فلورواوراسیل یا 5-FU با نام تجاری Adrucil، در درمان طیف وسیعی از سرطان های گوارشی از جمله کولورکتال، معده و پانکراس،  همچنین در درمان کارسینوم مثانه، پروستات، پستان، تخمدان، دهانه رحم، رحم، ریه و کبد تجویز می شود.

درصد قابل توجهی از افراد به صورت ژنتیکی مستعد عوارض و سمیت متوسط تا شدید این دارو می باشند. نقص ژنتیکی و جهش بر روی ژن آنزیم مسئول در متابولیزه شدن فلورواوراسیل میتواند منجر به عوارض جبران ناپذیر و حتی مرگ ناشی از سمیت دارو شود.

با یک تست ژنتیکی ساده و بررسی جهش های ژن DPYD، می­توان با تخمین میزان فعالیت آنزیم و تعیین دز مناسب دارو برای هر فرد، از عوارض سوء و سمیت دارو جلوگیری کرد.

با انجام این تست ژنتیکی میزان فعالیت آنزیم مسئول در متابولیزه کردن فلورواوراسیل، به صورت یک عدد مشخص و به عنوان Activity Score ارائه شده و طبق آخرین توصیه نامه ها میزان دز مناسب و موثر برای هر فرد به پزشک مربوطه پیشنهاد داده می­شود.

عوارض جانبی و سمیت ناشی از 5-FU عبارتند از:

هماتولوژی و انکولوژی: آگرانولوسیتوز، آنمی (کاهش گلبول های قرمز)، لکوپنی (کاهش گلبول های سفید) ، پان‌سیتوپنی (کاهش تمام سلول های خون)، ترومبوسیتوپنی (کاهش پلاکت)

قلبی عروقی: آنژین صدری، آریتمی قلبی، نارسایی قلبی، حوادث عروق مغزی، بیماری ایسکمیک قلبی، ترومبوفلبیت موضعی، سکته قلبی، وازواسپاسم، اکتوپی بطنی

گوارشی: بی اشتهایی، اسهال، التهاب حلق و مری، خونریزی گوارشی، زخم گوارشی، ایسکمی عروق مزانتریک حاد، تهوع، التهاب دهان، استفراغ، پوسته ریزی بافت

ازدیاد حساسیت: آنافیلاکسی (واکنش آلرژیک منجربه مرگ)، واکنش ازدیاد حساسیت (جنرالیزه)، تب مداوم

حجم نمونه مورد نیاز برای انجام آزمایش:   2 یا 3 سی سی خون محیطی (EDTA)

 

زمان جوابدهی : یک هفته